FESTIWAL 4 TRADYCJI

Podczas koncertu zaprezentowana zostanie muzyka synagogalna z XIX i pierwszych dekad XX wieku z różnych rejonów Europy centralnej i wschodniej. Muzyka synagogalna, zwłaszcza na ziemiach polskich, była bardzo zróżnicowana. Większe kongregacje, szczególnie w miastach, preferowały utwory w stylu zachodnioeuropejskim, podczas gdy w społecznościach uboższych lub bardziej odizolowanych, były one prostsze i raczej tradycyjne. Kompozycje, których wysłuchamy w czasie koncertu, stanowią jedynie mały przegląd bogatego dorobku zorientowanych na zachodnią kulturę zgromadzeń, z wyjątkiem Yism’chu i Ahawas olam. Jismechu to współczesna amerykańska aranżacja melodii Rebe Melitzera, podczas gdy Ahawas olam reprezentuje styl bardziej tradycyjny.
Wykonawcami koncertu są: pochodzący ze Stanów Zjednoczonych kantor Benjamin Matis, duchowy przywódca Synagogi Agudath Achim w Altoona (Pensylwania), badacz muzyki polskich Żydów, wraz z Chórem Filharmonii Krakowskiej i solistami związanymi z Chórem.

Marcin WRÓBEL - ukończył studia w Akademii Muzycznej w Krakowie na kierunku Dyrygentura Chóralna. W 2016 roku uzyskał stopień doktora sztuki w dziedzinie dyrygentury. Od 2008 roku jest artystą Chóru Filharmonii Krakowskiej. Wielokrotnie współpracował z chórem także jako dyrygent-chórmistrz. W tej roli zadebiutował na deskach Filharmonii w roku 2014. Wystąpił na festiwalu Philharmonic Music Summer. W 2020 roku poprowadził autorski koncert z muzyką cerkiewną z Chórem Męskim Filharmonii Krakowskiej. W roku 2014 zainicjował powstanie Męskiego Zespołu Wokalnego Filharmoników Krakowskich.
Współzałożyciel zespołu wokalnego Octava Ensemble (2006), który odniósł szereg sukcesów na ogólnopolskich konkursach chóralnych (m.in. Grand Prix na konkursach Legnica Cantat i Cantio Lodziensis). Z zespołem prowadzi działalność koncertową w kraju i za granicą, dokonał nagrania wielu płyt CD, które otrzymały szereg pozytywnych recenzji.
Członek prowadzonych przez Stanisława Gałońskiego zespołów Królewscy Rorantyści oraz Collegium Zieleński, z którym jako chórzysta i solista dokonał 6-płytowego nagrania Offertoria i Communiones Mikołaja Zieleńskiego. Pierwsza płyta cyklu otrzymała nagrody: L’Orphée D’Or 2011, przyznawaną przez L’Académie Du Disque Lyrique, oraz Fryderyk 2012.
W roku 2019 został dyrektorem artystycznym Royal Opera Festival, gdzie zrealizował także jako dyrygent koncerty z utworami Stanisława Moniuszki w Krakowie i Szczawnicy. Odpowiadał za przygotowanie chóru do opery Tancred G. Rossiniego. Jako dyrygent i wykonawca dwóch oper G. Rossiniego: Tancred i Matilde di Schabran oraz opery G. Meyerbeera Romilda e Costanza wziął udział w Belcanto Opera Festival Rossini in Wildbad 2019. Dyrygował tam także koncertem Górecki Chamber Choir z polską muzyką chóralną XX wieku. W roku 2021 na festiwalu w Wildbad odpowiadał za przygotowanie chóru do oper Elżbieta Królowa Anglii Rossiniego oraz Le Philtre Aubera, dyrygował też koncertem a cappella z polską muzyką chóralną w wykonaniu Chóru Filharmonii Krakowskiej.
Był dyrygentem wielu krakowskich chórów, w tym chóru Dominanta przy Uniwersytecie Ekonomicznym, Krakowskiego Chóru Męskiego przy Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II, Lutnia przy MPK. W latach 2011–2015 pełnił funkcję dyrektora artystycznego Międzynarodowego Festiwalu Chórów Męskich „Krakowska Wiosna”. Od 2015 roku współpracuje ze Stowarzyszeniem Passionart, prowadził szereg koncertów organizowanych przez Stowarzyszenie. Występował z wieloma zespołami i ze światowej sławy dyrygentami i solistami w Polsce i innych krajach europejskich, Stanach Zjednoczonych, Chinach, Australii, Japonii. Jako dyrygent wystąpił Festiwalu Psalmów Dawidowych w Rzeszowie i festiwalu Fide et Amore w Żorach. Brał udział w nagraniu szeregu płyt z muzyką chóralną, głównie kompozytorów polskich.
Jest zapraszany do udziału w pracach jury konkursów wokalnych i chóralnych, m.in. Karuizawa International Choral Festival 2018 (kategoria: zespoły kameralne).

Benjamin MATIS - urodzony w Nowym Jorku kantor, tenor. Jego przodkowie wywodzili się z różnych rejonów Europy centralnej i wschodniej (Transylwania, Mińsk, Warszawa, Czerniowce, Odessa, Starokonstantynów na Wołyniu i inne). Karierę muzyczną zaczął w wieku lat 15, początkowo jako baryton, później tenor. Ukończył Peabody Conservatory of Music w John Hopkins University w Baltimore, uzyskał dyplom z historii muzyki w Queens College City University of New York. Edukację kantoralną i dyplom w dziedzinie muzyki sakralnej uzyskał w Jewish Theological Seminary of America. Swoje umiejętności doskonalił u wybitnych kantorów – Sola Zima i Alberta Mizrahiego.
Służył w kongregacjach w Nowym Jorku, Kansas City, obecnie jest rabinem w Agudath Achim Congregation w Pensylwanii. Był solistą na krajowych konwencjach Cantors Assembly w Toronto i Nowym Jorku, gościł jako kantor w Atlancie, Chicago, Montrealu, Miami, Detroit, Columbus, Boynton Beach i Boca Raton na Florydzie, Ottawie i Toronto, a także w Polsce – w Warszawie i Rzeszowie. Z pasją angażuje się w zachowanie tradycyjnej muzyki kantoralnej, w szczególności tradycji kantoralno-chóralnych Europy Środkowo-Wschodniej.
Występował także w repertuarze operowym, m.in. w roli Rudolfa w Cyganerii G. Pucciniego, Księcia w Rigoletcie G. Verdiego, Martina w The Promised Land A. Coplanda, i operetkowym (Wesoła wdówka F. Lehára). Benjamin Matis jest także badaczem judaizmu na ziemiach polskich. Opublikował kilka artykułów, m.in. o judaizmie reformowanym w Królestwie Polskim, w „Scripta Judaica Cracoviensia” i czasopiśmie „Polin. Studies in Polish Jewry”. Jest współredaktorem 32. tomu „Polin” pt. Żydowskie życie muzyczne na ziemiach polskich.

Lidia SOSNOWSKA – urodziła się 1993 roku  w Nowym Sączu. Naukę śpiewu rozpoczęła w Państwowej Szkole Muzycznej im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, w klasie dr hab. Macieja Gallasa, i również pod jego okiem z wyróżnieniem ukończyła Akademię Muzyczną w Krakowie. Brała udział w licznych kursach mistrzowskich m.in. z Mariuszem Kwietniem, Piotrem Beczałą, prof. Teru Yoshihara oraz Sivan Rotem. Brała udział w licznych przedsięwzięciach artystycznych, wystąpiła m.in. jako Tatiana w operze Eugeniusz Oniegin P. Czajkowskiego oraz Kleopatra w operze Juliusz Cezar G.F. Händla pod batutą Paula Esswooda. W 2018 zaśpiewała na festiwalu Muzyka w Starym Krakowie, wykonując cykl Pieśni kurpiowskich K. Szymanowskiego oraz pieśni F. Schuberta.

Joanna ŚWIĘSZEK – ukończyła z wyróżnieniem studia wokalne w Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie Agnieszki Monasterskiej oraz studia muzykologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Brała udział w licznych kursach wokalnych, prowadzonych przez uznanych na całym świecie pedagogów, m.in. Charlotte Lehmann, Rosemarie Landry, Mariusza Kwietnia, Piotra Kusiewicza, Evę Blahovą, Ryszarda Karczykowskiego, Marka Rzepkę, Dariusza Grabowskiego.
Koncertuje w kraju i za granicą jako solistka i kameralistka, specjalizująca się w repertuarze oratoryjno-kantatowym i pieśniowym. Jest członkiem prowadzonego przez Zygmunta Magierę oktetu wokalnego Octava Ensemble, uznanego przez krytyków muzycznych za jeden z najciekawszych zespołów wokalnych młodego pokolenia. Z Octava Ensemble wykonuje w Polsce i za granicą (Stany Zjednoczone, Chiny, Japonia, Australia, Hiszpania, Turcja, Niemcy, Słowacja) muzykę od renesansu po współczesność (w tym utwory rozrywkowe), dokonała kilku nagrań płytowych, m.in. Bartłomiej Pękiel. Opera Omnia i Jacek Różycki. Opera Omnia. Współpracuje również z zespołem Collegium Zieleński pod kierownictwem Stanisława Gałońskiego, z którym nagrała dzieła wszystkie Mikołaja Zieleńskiego (6 płyt, vol. 1 otrzymał nagrodę L’Orphée D’Or w 2012 roku), z Górecki Chamber Choir, Chórem Polskiego Radia, Chórem Mieszanym Katedry Wawelskiej. Jest członkiem Chóru Filharmonii Krakowskiej. Ma ponadto na swoim koncie partie operowe, m.in. w Rodelindzie G.F. Haendla, Weselu Figara W.A. Mozarta, Dydonie i Eneaszu H. Purcella.

Na co dzień pracuje z pianistką i kameralistką Dominiką Peszko, z którą wykonuje recitale pieśni, a także dokonuje nagrań, m.in. pieśni W. Żeleńskiego.

Bartłomiej CHORĄŻY – absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie śpiewu solowego Jacka Ozimkowskiego. Swój warsztat wokalny doskonali, współpracując z Dariuszem Grabowskim. Brał udział w mistrzowskich kursach interpretacji i wykonawstwa polichóralnej muzyki barokowej, prowadzonych przez Josa Van Veldhovena.
Występował w operach takich jak Wesele Figara W.A. Mozarta, Rigoletto i Traviata G. Verdiego na Międzynarodowym Festiwalu Bursztynowym – Opera Europy, w Filharmonii Kaliningradzkiej oraz Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Podczas Międzynarodowego Konkursu Sztuki Wokalnej im. A. Sari w Nowym Sączu w 2017 roku wykonywał partie solowe w kantatach J.S. Bacha. Brał czynny udział w wielu festiwalach, w tym m.in. w Festiwalu Misteria Paschalia, prezentując dzieła z polskiej i angielskiej literatury baroku, w Actus Humanus (dzieła Bartłomieja Pękiela) czy trzykrotnie w Międzynarodowym Festiwalu im. G.G. Gorczyckiego, wykonując wraz z Cracow Royal Singers dzieła polskich mistrzów muzyki barokowej.
Od 2012 roku jest członkiem Chóru Filharmonii im. K. Szymanowskiego w Krakowie, z którym występował pod batutą takich dyrygentów, jak Alexander Liebreich, Ola Rudner, Krzysztof Penderecki, Gabriel Chmura, Evgen Savchuk, Helmuth Rilling, Roland Bader, Charles Olivieri-Munroe, Jacek Kasprzyk, Sirkka-Liisa Kaakiknen-Pilch, Jos Van Veldhoven; oraz z powodzeniem wykonywał partie solowe. W ramach Męskiego Zespołu Wokalnego Filharmoników Krakowskich wykonuje koncerty z cyklu Cafe Bodo, Hity Brodwayu oraz wiele innych. Od 2016 roku współpracuje również z oktetem wokalnym Octava Ensemble. Współzałożyciel zespołu wokalnego Cracow Baroque Consort.

Patryk WYBORSKI – absolwent Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Fryderyka Chopina w Bytomiu oraz Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie śpiewu Adama Szerszenia. Zdobywca III miejsca na X Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym im. Ludomira Różyckiego w Gliwicach (2015), wyróżnienia na III oraz IV Międzynarodowym Konkursie Solowej Wokalistyki Sakralnej Ars et Gloria w Katowicach oraz, wraz z pianistką Alicją Maryńczuk, I miejsca na V Międzyuczelnianym Konkursie Duetów Kameralnych w Łodzi. Laureat IV Międzynarodowego Konkursu Wokalistyki Operowej im. Adama Didura w Bytomiu (2019), gdzie nagrodzony został nagrodą specjalną na wniosek przewodniczącego jury, Wiesława Ochmana.
W latach 2015–2017 członek Zespołu Wokalnego Contento Core. W latach 2017–2019 stały współpracownik Filharmonii Śląskiej.
Ma w repertuarze kilkadziesiąt pieśni, partii oratoryjno-kantatowych oraz takie partie operowe w dziełach S. Moniuszki (Miecznik w operze Straszny dwór), W.A. Mozarta (Hrabia Almaviva w operze Wesele Figara, Arcykapłan w Czarodziejskim flecie), K. Pendereckiego (Car II w operze Ubu Król), K. Szymanowskiego (Lekarz w operze Hagith).
Występował jako solista oraz członek zespołów wokalnych w ramach wielu krajowych i zagranicznych festiwali, takich jak m.in. Baroque Factory w Katowicach, międzynarodowy festiwal Dni Muzyki Organowej w Gliwicach, międzynarodowy festiwal TRANS/MISJE w Koszycach (Słowacja) czy Chopin Festival w Gaming (Austria). Koncertował z wybitnymi dyrygentami, takimi jak m.in. Daniel Oren, Tomasz Tokarczyk, Franck Chastrusse Colombier, Tadeusz Kozłowski, Mirosław Jacek Błaszczyk. Występował oraz regularnie współpracuje z Filharmonią Śląską, Zabrzańską, Podkarpacką, Krakowską, Śląską Orkiestrą Kameralną, Operą Krakowską, Operą Śląską oraz Zespołem Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”.