KONCERT SPECJALNY

Zanim tango stało się samodzielnym gatunkiem muzycznym, stanowiło akompaniament do tańca. Jako pierwszy improwizacyjny taniec (bez ustalonych sekwencji kroków) tango doskonale oddaje emocjonalny charakter muzyki, nostalgię i melancholię. Współcześnie, poza tradycyjnymi nurtami tanga (salon i milongero ), rozwinął się styl tango nuevo. Jest to układ choreograficzny oparty na strukturach tanecznych tanga klasycznego, lecz wykorzystujący dynamikę ruchu i dużą niezależność partnerów. Takie tango zaprezentowane zostanie na dzisiejszym koncercie.

Tango nuevo to nazwa stylu muzycznego stworzonego przez uznanego już na całym świecie kompozytora argentyńskiego, Astora Piazzollę (1921–1992). Ten mistrz bandoneonu, do końca życia zmagający się z konserwatywnymi przeciwnikami proponowanych zmian, wyprowadził tango z argentyńskich tawern i lokali o niskiej reputacji na sale koncertowe całego świata. Dzisiaj jego muzykę grają zarówno wybitni soliści, znane orkiestry i zespoły kameralne, jak i studenci uczelni muzycznych. Nie wstydzą się jej także rodzimi argentyńscy artyści, na czele z Danielem Barenboimem czy Marthą Argerich. Utwory Astora Piazzolli stały się ucieleśnieniem eklektycznego stylu muzyki końca XX wieku. Łączą elementy barokowej polifonii i dramatyczną ekspresję wraz z harmoniką opartą na podstawowych sekwencjach jazzowych i rytmami bazującymi na strukturach tanga argentyńskiego. Całość daje niespotykany wcześniej efekt, w którym dzieło muzyczne jest z jednej strony wysublimowane w swojej formie, napisane z niebywałym kunsztem kompozytorskim, a z drugiej – znajdujące zrozumienie słuchacza, który – jak pisał angielski krytyk muzyczny Colin Cooper – „nie może przejść obok tej muzyki obojętnie”.

Oprócz utworów Astora Piazzolli usłyszymy dwa utwory reprezentacyjne dla wcześniejszego, klasycznego stylu tanga: El Choclo Angela Villoldo (1861–1919) i La Cumparsita Matosa Rodrigueza (1897–1948). Obydwa napisane przez nikomu wówczas nie znanych młodych kompozytorów, którzy dzięki tym miniaturom muzycznym zyskali sławę na całym świecie.

W programie nie zabraknie akcentu polskiego. Tango w Polsce rozwijało się od 1913 roku, kiedy to zawitało do Europy. Największy jego rozkwit przypada na lata dwudzieste i trzydzieste. Współcześnie komponowane tanga daleko odchodzą od ich pierwowzorów klasycznych i dowodzą faktu, że tango, jak każdy styl, podlega ewolucji i przejmuje wpływy innych gatunków muzyki. Przykładem niech będzie prezentowany w programie utwór Grzegorza Frankowskiego (*1965), Perro y Gato.

Tango jako ucieleśnienie i uzewnętrznienie różnorodności przenikających się w nim kultur, przyczyniające się do międzykulturowego dialogu, zostało wpisane w 2009 roku na listę niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO.

Grzegorz Frankowski