KONCERT UNIWERSYTECKI

Popularny na prawie na całym świecie obój zawsze zbudowany jest z rurki (drewnianej, trzcinowej itp.) oraz stroika, czyli złożonych dwóch bambusowych/trzcinowych płytek (stąd „podwójno-stroikowy”) mocno owiniętych nicią. Zainicjowanie powstawania dźwięku jest podobne do tego, co każdy z nas próbował zrobić wdmuchując powietrze w trawkę ułożoną pomiędzy dwoma palcami. Stroik, w którym grający wywołuje wibracje wdmuchując powietrze pomiędzy wspomniane trzcinki, inicjuje drgania powietrza w rurce i tak powstaje dźwięk. Wysokość dźwięku zmienia się regulując efektywną długość słupa powietrza w rurze instrumentu poprzez zasłanianie lub otwieranie otworów (jak w popularnym flecie prostym).

Obój wywodzi się z instrumentu znanego dziś jako szałamaja, który narodził się prawie 3000 lat temu na Bliskim Wschodzie. Do dziś wykorzystywane są liczne regionalne odmiany obojów: egipski mizmar/zurna, ormiański duduk, marokańska rhaita i in. Rodzina szałamai – często wykorzystywana w muzyce XIII-XVII w. – to zestaw instrumentów od małych – sopranowych aż po potężne basowe (pomort, bombarda). Nieco innym wariantem tego instrumentu (ze stroikiem schowanym w komorze stroikowej, a nie trzymanym w ustach grającego) była krzywuła (krumhorn) znana już w XV w.

Obój jako wersja rozwojowa wspomnianej grupy instrumentów, charakteryzujący się wysokim brzmieniem (stąd nazwa haut-bois z fr. „wysokie drewno”) stopniowo wypierał swoich krewniaków. Został wprowadzony zarówno na francuskie jak i niemieckie dwory i salony w II połowie XVII wieku i stopniowo był popularyzowany przez kolejne 150 lat. Oboje barokowe – ze względu na swoją przenikliwość, ale też miękkość brzmienia – ceniono w muzyce kościelnej, orkiestrowej i w zespołach kameralnych. Nie potrafimy sobie dziś wyobrazić bachowskich pasji bez obojowych dialogów i wielu arii bez koncertujących obojów. Instrument ten był też chętnie wykorzystywany w koncertach i sonatach kościelnych. Pojawiły się również jego odmiany brzmieniowe – obój miłosny, rożek angielski, obój da caccia… II połowa XVIII wieku to jego „złoty wiek” – czas najczęstszego wykorzystywania oboju zarówno w orkiestrach, zespołach kameralnych jak i w kompozycjach solowych.

XIX wiek przyniósł obojowi usprawnienia techniczne – systemy klap pozwoliły na grę w pełnym zakresie chromatyki. Instrument ten jednak unowocześniając się i dając grającym możliwość większej biegłości technicznej, zmienił swoje brzmienie. Specyfika brzmienia oboju pozwala wykorzystywać go często jako solistę na tle orkiestry – temat z popularnego Polonezu W. Kilara, kończącego filmowy obraz A. Wajdy Pan Tadeusz – jest tu najlepszym przykładem.

Wojciech M. Marchwica

Paweł NYKLEWICZ – absolwent Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie Jerzego Kotyczki (dyplom z wyróżnieniem w 2000). W 1998 roku wygrał stypendium Yamaha Music Foundation dla najlepszych studentów.
Laureat wielu krajowych i międzynarodowych konkursów muzycznych. Uczestniczył w licznych kursach organizowanych przez takie instytucje, jak: Mozarteum w Salzburgu czy Bachakademie w Stuttgarcie.
Paweł Nyklewicz koncertuje jako solista i kameralista w kraju i granicą, występując m.in.: z Filharmonią Krakowską, Capellą Bydgostiensis, Sopocką Orkiestrą Kameralną, zespołem Philharmonia Quintet. Współpracuje z wieloma wybitnymi dyrygentami oraz solistami. Współtworzy zespół kameralny Philharmonia Quintet, z ktorym nagrał płytę zatytułowaną Jewish Roots. Jest pierwszym oboistą Orkiestry Filharmonii im. K. Szymanowskiego w Krakowie.

Paweł STAWARSKI – ukończył z wyróżnieniem w 2002 roku Akademię Muzyczną w Krakowie w klasie skrzypiec Teresy Głąbówny. Podczas studiów w Krakowie pracował również pod kierunkiem Roberta Kabary i Kai Danczowskiej. Odbywał studia uzupełniające na Uniwersytecie im. Jana Gutenberga w Moguncji w klasie Anne Shih. Kilkakrotnie uczestniczył w międzynarodowych kursach mistrzowskich Holzhauser Musiktage (Niemcy), prowadzonych przez Dénesa Zsigmondyego i Isabelle Faust.
Współpracował m.in. z zespołem Sinfonietta Cracovia, Polską Orkiestrą Kameralną Sopot, Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej, Orkiestrą Filharmonii Śląskiej w Katowicach, Śląską Orkiestrą Kameralną w Katowicach. Od 2008 roku jest etatowym muzykiem Orkiestry Filharmonii im. K. Szymanowskiego w Krakowie.
Posiada doświadczenie w wykonawstwie historycznym. Od 2012 roku stale współpracuje z Wrocławską Orkiestrą Barokową. Jest zapraszany również przez inne zespoły specjalizujące się w wykonawstwie historycznym, m.in. Capellę Cracoviensis i {oh!} Orkiestrę Historyczną.
Regularnie występuje na festiwalach muzycznych, takich jak Wratislavia Cantans, Chopin i Jego Europa, Händel-Festspiele w Halle.
Zajmuje się również działalnością pedagogiczną. Od 2017 roku prowadzi Bachowską Akademię Junior w ramach Festiwalu Bachowskiego w Świdnicy.

Błażej MICHNA – urodzony w Rudzie Śląskiej. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną w Krakowie w klasie altówki Janusza Pisarskiego w 2008 roku. Studiował również w klasie altówki Andry Darzins w Staatliche Hochschule für Musik und darstellende Kunst w Stuttgarcie w ramach programu stypendialnego Sokrates-Erasmus. Brał udział w licznych kursach mistrzowskich – solowych (P. Reichert, A. Darzins, Ch. Desjardins, A. Levitan, S. Kamasa, T. Zimmermann), kameralnych (D. Połoński, T. Gadzina, Altenberg Trio, P. Buck, A. Spiri, kwartet DAFÔ) oraz orkiestrowych (International Bachakademie Stuttgart, Bydgoskie Impresje Muzyczne, Polsko-Niemiecka Młoda Filharmonia Dolny Śląsk).
Jako członek kwintetu fortepianowego SONUS zdobył wyróżnienie na XVI Międzynarodowym Konkursie Muzyki Kameralnej im. Kiejstuta Bacewicza w Łodzi (2007), a także Nagrodę Specjalną im. Marka Stachowskiego oraz Nagrodę Specjalną PWM za najlepszą interpretację utworu kompozytora polskiego na XIII Międzynarodowym Konkursie Współczesnej Muzyki Kameralnej w Krakowie (2009).
Współpracuje z Tatrzańską Orkiestrą Klimatyczną, Przemyską Orkiestrą Kameralną, Tarnowską Orkiestrą Kameralną, Wielicką Orkiestrą Kameralną, orkiestrą Sinfonietta Cracovia, Orkiestrą Akademii Beethovenowskiej oraz Straussowską Orkiestrą Obligato. W przeszłości członek Kameralnej Orkiestry Miasta Tychy AUKSO oraz Filharmonii Opolskiej, obecnie jest altowiolistą Filharmonii Krakowskiej. Pracuje również jako nauczyciel klasy altówki Szkole Muzycznej I i II stopnia im. Bronisława Rutkowskiego w Krakowie.

Franciszek PALL – urodzony w Krakowie. Studia ukończył w 1999 roku z wyróżnieniem w klasie wiolonczeli Witolda Hermana. Uczestniczył w wielu kursach solistycznych i kameralnych.
Od 1996 roku jest wiolonczelistą Orkiestry Filharmonii Krakowskiej. Współpracuje ponadto z Sinfoniettą Cracovia, Przemyską Orkiestrą Kameralną i Tarnowską Orkiestrą Kameralną. Koncertuje też jako kameralista. Z Kwartetem Smyczkowym Filharmoników Krakowskich występował na festiwalach w Niemczech, Włoszech, San Marino i Czechach. Brał udział w nagraniach muzyki filmowej oraz płyty z polską muzyką wiolonczelową dla wytwórni DUX.
Udziela się jako pedagog, prowadząc klasę wiolonczeli w Zespole Szkół Muzycznych im. Mieczysława Karłowicza w Krakowie.

Wojciech Maria MARCHWICA – uzyskał wykształcenie zarówno w dziedzinie filologii polskiej (mgr 1981), jak i muzykologii (mgr 1988), po czym obronił rozprawę doktorską na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1994 roku. Od 1983 roku wykłada (1999-) na Uniwersytecie Jagiellońskim jako asystent, następnie adiunkt i starszy wykładowca w Instytucie Muzykologii UJ. Wojciech M. Marchwica był również wielokrotnie zapraszany jako visiting professor do USA (Rochester, NY; Bloomington NJ) i na Ukrainę (Kijów, Lwów). Niezależnie od działalności akademickiej był dyrektorem Biura Jubileuszowego UJ (odpowiedzialny m.in. za obchody Jubileuszu 600-lecia odnowienia Akademii Krakowskiej w 2000 r.). Pełnił również funkcję zastępcy dyrektora w Narodowym Instytucie Fryderyka Chopina (2011-2017).
Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii muzyki w XVIII wieku i muzyki w kontekście kulturowym. Opublikował liczne artykuły dotyczące polskiej kultury muzycznej w Europie. Począwszy od 2015 roku rozszerzył swoje zainteresowanie muzykologiczne na zagadnienia „muzyki w filmie”. Jego serie wykładów zostały wysoko ocenione – podobnie jak artykuły na ten temat. Był organizatorem i prelegentem podczas konferencji: Early Music – Context and Ideas 1 (Kraków, 2003) i podczas II edycja konferencji (Kraków, 2008). Spośród późniejszych wystąpień wskazać należy międzynarodową konferencję muzykologiczną The National Elements in Music (Ateny, 2013) a ostatnio także Music Across Media (organizator i speaker Warszawa, 2017) oraz Music and Sound Design in Film/New Media (Wilno, 2017). Wojciech M. Marchwica jest również czynnym wydawcą muzycznym (Paderewski Opera Omnia oraz muzyka polskiego baroku).