telefon:
506 625 430
czynna
7.01 – 10–14, 15–19, 8.01 - 11:30–15:30, 17–18, 9.01 - 9:30–13:30, 17–18
tel/fax:
od poniedziałku do piątku w godzinach 9 - 16, tel. 504 856 500, 12 619 87 22
e-mail:
MUSICA-ARS AMANDA
powiększ
wykonawcy:
Z TAJNIKÓW PARTYTURY - Msza
Chór Chłopięcy Filharmonii Krakowskiej
Lidia Matynian – dyrygent
Trio Stroikowe Filharmoników Krakowskich:
Mariusz Pędziałek – obój
Jan Cielecki – klarnet
Zbigniew Bogacz – fagot
Michał Białko – organy
Chór Filharmonii Krakowskiej
Teresa Majka-Pacanek – dyrygent
VS Manta
Barłomiej Chorąży – tenor
Sławomir Biernat - tenor
Kamil Barczewski – bas
Monika Płachta – fortepian, klawesyn
repertuar:
Krzesimir Dębski – Missa brevis na chór chłopięcy, obój, klarnet, fagot i organy
Ariel Ramírez – Misa Criolla
Navidad Nuestra
Msza to podstawowa forma liturgii w kościele katolickim. Niemal od początków chrześcijaństwa śpiew był tak istotnym elementem oprawy nabożeństwa, że z czasem słowo msza zaczęło również funkcjonować jako nazwa gatunku muzycznego, określającego cykl utworów powstałych właśnie na potrzeby liturgii. Typowa msza jest cyklicznym utworem wokalnym lub wokalno-instrumentalnym, z tekstem w języku łacińskim. Na typowy cykl mszalny składa się kilka części, będących opracowaniem stałych części nabożeństwa: Kyrie (Panie zmiłuj się nad nami), Gloria (Chwała na wysokości Bogu), Credo (Więrzę w Boga Ojca), Sanctus i Benedictus (Święty, święty, święty… Błogosławiony) oraz Agnus Dei (Baranku Boży). Odmianą tego gatunku jest missa brevis, czyli dosłownie msza krótka, składająca się jedynie z Kyrie i Gloria. W niektórych mszach skrócenie odbywa się poprzez pominięcie część z największą ilością tekstu, czyli Credo.
Przez wiele stuleci tego typu utwory pełniły funkcje czysto użytkowe. Jednak z czasem kompozytorzy zaczęli gatunek mszy traktować w oderwaniu od nabożeństwa i Kościoła, jako jeszcze jedną formę wypowiedzi muzycznej, poprzez którą można wychwalać Boga i dać upust swoim religijnym uczuciom, niekoniecznie podczas liturgii. Takie dzieła jak Wielka Msza h-moll Jana Sebastian Bacha czy monumentalna Missa Solemnis Beethovena to utwory, które chociażby ze względów praktycznych (czas trwania, wielkość obsady) byłoby trudno zaprezentować podczas nabożeństwa.
Najwięcej mszy powstawało w okresie renesansu i baroku, jednak i późniejsi kompozytorzy brali ten gatunek na warsztat i spotykamy go również w repertuarze współczesnych twórców. Podczas dzisiejszego koncertu zabrzmią właśnie dzieła powstałe nie kilkaset, a kilkadziesiąt lat temu: Missa brevis Krzesimira Dębskiego, znanego ze swojej twórczości na potrzeby filmu i telewizji, oraz Missa criolla Ariela Ramireza. Dzieło argentyńskiego kompozytora to jedna z najciekawszych mszy powstałych w XX wieku. Kompozytor oparł swój utwór na folklorze rodzimego kraju, wprowadzając doń liczne melodie taneczne i sięgając po instrumentarium charakterystyczne dla tradycyjnej muzyki krajów Ameryki Południowej – różne instrumenty perkusyjne oraz gitary. I to zapewne sprawia, że jest to jeden z najpopularniejszych utworów o tematyce religijnej na świecie.
Barbara Kalicińska
Wersja do druku
© Filharmonia Krakowska 2010