INAUGURACJA SEZONU

Czajkowski i Szymanowski. „Spotkanie” znaczące   

W istocie byli romantykami: w historii muzyki zapisali się jako rasowi lirycy, poszukujący koloryści i wrażliwi esteci. Pokazywali światu najlepsze wartości muzyki narodowej, którą reprezentowali: Czajkowski – rosyjskość, Szymanowski – polskość. A jednocześnie podnosili te wartości do poziomu ogólnoludzkiego.

●     I Koncert fortepianowy b-moll op. 23 Piotra Czajkowskiego powstał w okresie zaledwie miesiąca (przełom 1874/1875). Zadedykowany został niemieckiemu dyrygentowi i pianiście Hansowi von Bülow, który wziął udział w prawykonaniu kompozycji w Bostonie, 25 października 1875 roku, pod dyrekcją Benjamina Johnsona Langa. Ideę dramaturgiczną utworu kompozytor przedstawił jako walkę dwóch sił-charakterów: solisty i orkiestry. Koncert otrzymał postać tradycyjnego tryptyku. Jego znakiem rozpoznawczym stały się cztery akordy b-moll ze wstępu (Allegro non troppo e molto maestoso) do części pierwszej, ukazujące potęgę fortepianu. Czajkowski rozwinął, i to w sposób znaczący, technikę instrumentalną – był swego rodzaju wynalazcą wirtuozowskich fortepianowych figur dźwiękowych i faktur. Jego muzyka wyróżnia się silnym liryzmem, spełnionym w melodyce bądź o szerokiej kantylenie, bądź zakotwiczonej w wąskim ambitu na wzór intonacji rosyjskiej mowy. Cechą indywidualnego stylu kompozytora jest także instrumentacja charakteryzująca się brzmieniem przejrzystym (znać tu ideały klasyczne, po-Mozartowskie) i traktowaniem instrumentów jako wyrazicieli określonych charakterów i kategorii ekspresji (znać tu z kolei ideały typowo romantyczne). I Koncert fortepianowy b-moll odsłania proces symfonizacji brzmienia fortepianu, wpisania solowego instrumentu w nadrzędną strukturę symfoniczną.

●     Balet-pantomima  Harnasie op. 55 na orkiestrę, tenor solo i chór mieszany Karola Szymanowskiego, według scenariusza Szymanowskiego i Jerzego Mieczysława Rytarda rodził się prawie dekadę. Pisząc tę „zakopiańską historię” o miłości między zbójnikiem a wiejską dziewczyną, która zostaje przez niego porwana z wesela. To jedyne dzieło kompozytora oparte na folklorze górali tatrzańskich tak w warstwie muzycznej, jak i widowiskowo-scenicznej. Szymanowski określił swój balet – folklorystycznym. Nie chodzi jednak tylko o cytowanie ludowego źródła, ale o postać stylizacyjną i przetwarzanie przywoływanych nut góralskich: Sabałowej, krzesanych czy zbójnickich. Ze skarbca muzyki góralskiej kompozytor wybrał te melodie, które oddziałują na słuchaczy w sposób najbardziej bezpośredni. Nie ukrył ich w gąszczu faktur, lecz przeciwnie – wyeksponował i wysublimował. W recepcji Harnasiów utrwaliło się jego oblicze jako dzieła przenikniętego narodowym polskim duchem. Po premierze baletu w Pradze, 11 maja 1935 roku, kompozytor zwierzał się w liście do matki: „okazało się, że to jest jednak prawdziwie teatralna, sceniczna muzyka, a nie tylko symfoniczna – jak zawsze o mnie mówią. Jest zupełnie niezawodna jako  dramatyczny efekt” .

Małgorzata Janicka-Słysz

Michał DWORZYŃSKI - dd września 2013 roku Dyrektor Artystyczny Filharmonii im. Karola Szymanowskiego w Krakowie. W opinii wielu krytyków należy do najciekawszych talentów dyrygenckich Europy młodego pokolenia. Jego międzynarodowa kariera rozpoczęła się od zwycięstwa w Donatella Flick Conducting Competition w Londynie w 2006 roku. Dzięki zwycięstwu otrzymał na dwa lata stanowisko dyrygenta-asystenta w London Symphony Orchestra, gdzie współpracował m.in. z Valerym Gergievem i Sir Colinem Davisem. Ponadto jest zwycięzcą konkursów dyrygenckich w Zagrzebiu (Lovro von Matačić 2003) oraz w południowokoreańskim Suwon (2005).
Występował z takimi orkiestrami z Europy, Australii, RPA, Stanów Zjednoczonych i Japonii, jak London Symphony Orchestra, London Philharmonic, Royal Liverpool Philharmonic, Orchestre National de Belgique, Royal Flemish Philharmonic oraz Brussels Philharmonic, Tonhalle-Orchester Zürich, Copenhagen Philharmonic Orchestra i Orchestre de l’Opéra de Lyon, Rundfunk Symphonie Orchester Berlin, Swedish Radio Symphony Orchestra, Stockholm Royal Opera Orchestra, Wiener KammerOrchester, Orquesta Sinfónica de Radio Televisión Española (Madryt), Iceland Symphony, RTÉ National Symphony Orchestra (Dublin), City of Birmingham Symphony, BBC Symphony Orchestra, BBC Philharmonic Ulster Orchestra, BBC Scottish Symphony, Israel Philharmonic, Netherlands Radio Philharmonic, Orchestre National des Pays de la Loire, Strasbourg Philharmonic, Hermitage Orchestra St. Petersburg, Janáček Philharmonic Orchestra, Johannesburg Symphony Orchestra, Bornemouth Symphony Orchestra, Porto Symphony Orchestra, Auckland Philharmonic, Tasmanian Symphony Orchestra, Sendai Philharmonic Orchestra, Adelaide Symphony Orchestra, West Australian Symphony Orchestra.
W marcu 2010 roku odniósł znaczący sukces w Japonii z Tokyo Symphony i Tokyo Philharmonic, zaś w lipcu 2014 roku poprowadził serię koncertów z NHK Symphony Orchestra w Tokyo, Japan Century Symphony Orchestra w Osace, oraz orkiestrami w Yamagacie i Nagoi.
W lutym 2012 roku, na zaproszenie Antoniego Wita i wraz z nim, odbył tournée po Japonii z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej, z którą następnie we wrześniu tego samego roku wystąpił na trzech koncertach we Włoszech i Szwajcarii.
Otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia za promocję muzyki polskiej, w tym w 2007 roku medal Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków SPAM za zasługi dla muzyki polskiej. Dyrygował wszystkimi znaczącymi polskimi orkiestrami.
Dokonał szeregu nagrań dla Telewizji Polskiej, Polskiego Radia i BBC Radio oraz wytwórni Hyperion, Naxos i BMG Sony. W roku 2012 jego nagrania były dwukrotnie obecne na płytach miesiąca BBC Music Magazine. W roku 2009 zarejestrował, wraz z pianistą Hammishem Milne, koncerty fortepianowe Hermanna Goetza i Józefa Wieniawskiego, zaś w roku 2013 dokonał, ze skrzypkiem Eugenem Ugorskim, premierowego nagrania dwóch koncertów skrzypcowych Emila Młynarskiego oraz miniatur skrzypcowych Aleksandra Zarzyckiego (obie płyty z udziałem BBC Scottish Symphony dla wytwórni Hyperion Records).
W listopadzie 2013 roku poprowadził London Philharmonic Orchestra w Royal Festival Hall w Londynie na koncercie poświęconym muzyce Krzysztofa Pendereckiego i Henryka Mikołaja Góreckiego, zaś 27 kwietniu 2014 roku zadyrygował Chórem Filharmonii Krakowskiej na Placu św. Piotra w Watykanie na koncercie poprzedzającym Mszę Kanonizacyjną papieży Jana XXIII i Jana Pawła II. Z Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej wystąpił także w kwietniu 2014 roku w Filharmonii w Zagrzebiu na specjalnym koncercie Wielkopostnym.
Michał Dworzyński ukończył z wyróżnieniem studia dyrygenckie w warszawskiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem Antoniego Wita i w berlińskiej Hochschule für Musik Hanns Eisler pod kierunkiem Christiana Ehwalda. W wieku 21 lat został asystentem dyrygenta w Narodowej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach (NOSPR). W latach 2008–2010 pierwszy dyrygent Orkiestry Akademii Beethovenowskiej w Krakowie, zaś w sezonach 2013–2016 pierwszy dyrygent gościnny japońskiej Yamagata Symphony Orchestra.

Lilya ZILBERSTEIN – pianistka, której światowa kariera rozpoczęła się w 1987 roku od spektakularnego zwycięstwa w Konkursie Busoniego w Bolzano. Zaraz po konkursie artystka odbyła kilka znaczących podróży koncertowych do wszystkich niemal krajów Europy, a także do Meksyku, Japonii, Korei, Kanady i Brazylii.
Lilya Zilberstein naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku 5 lat. Po dwunastu latach nauki pod kierunkiem Ady Traub w Gnessin School of Music w Moskwie, podjęła studia w klasie Aleksandra Satzaa w Gnessin Institute, które ukończyła w 1988 roku.
W 1985 roku zdobyła główną nagrodę na Konkursie Federacji Rosyjskich. Została także laureatką Konkursu w Rydze.
Od 1990 roku mieszka w Niemczech, gdzie w 1991 roku zadebiutowała z orkiestrą Filharmonii Berlińskiej pod batutą Claudio Abbado. Koncert ten zaowocował wieloletnią współpracą artystki z tą znakomitą orkiestrą.
Występowała z wieloma uznanymi na świecie orkiestrami, w tym z Chicago Symphony Orchestra, Tchaikovsky Symphony Orchestra w Moskwie, London Symphony i Royal Philharmonic Orchestra, Orchestra della Scala w Mediolanie, Staatskapelle Dresden. Współpracowała ze wspomnianym już Claudio Abbado, a także Johnem Axelrodem, Christophem Eschenbachem, Leopoldem Hagerem, Dmitrijem Kitajenko, Jamesem Levinem. W sierpniu 1998 roku uhonorowana została nagrodą „Accademia Musicale Chigiana” w Sienie, którą wyróżnieni byli wcześniej także Gidon Kremer, Anne-Sophie Mutter i Krystian Zimerman.
Zarejestrowała osiem albumów płytowych dla wytwórni Deutsche Grammophon, w tym recitale fortepianowe, koncerty fortepianowe Edvarda Griega oraz Sergieja Rachmaninowa (II i III). Uczestniczyła w przygotowaniu pierwszego nagrania dzieł wszystkich Fryderyka Chopina. Wydała także album z sonatą na dwa fortepiany Johannesa Brahmsa, wykonaną wspólnie z Marthą Argerich, a zarejestrowaną dla wytwórni EMI.
W ciągu ostatnich pięciu lat koncertowała w USA, Azji, Ameryce Południowej, we Włoszech, na Wyspach Brytyjskich, we Francji, Szwecji, Hiszpanii, Polsce i na Islandii. Wraz z Maximem Vengerovem odbyła tournée z koncertami kameralnymi
Jest regularnie zapraszana na najbardziej znaczące festiwale muzyczne na świecie.
Oprócz działalności koncertowej, Lilya Zilberstein zajmuje się także działalnością pedagogiczną prowadząc klasę fortepianu na Akademii Muzycznej w Sienie.

Tadeusz SZLENKIER – ukończył filozofię na Uniwersytecie Warszawskim (1998–2003), oraz studia wokalno-aktorskie na Yale University w Stanach Zjednoczonych (2007–2009). W zakresie wokalistyki kształcił się również u Romana Węgrzyna.
W maju 2005 roku zajął pierwsze miejsce na Międzynarodowym Konkursie Wokalnym Klassik-Mania w Wiedniu. W lutym 2006 roku wziął udział w wykonaniu Requiem Giuseppe Verdiego w Konzerthaus we Fryburgu, zaś w czerwcu tego roku odbył z tamtejszą Filharmonią tournée po Brazylii. Od 2010 roku jest związany z bydgoską Operą Nova, gdzie występuje w najważniejszych rolach tenora lirycznego – jako Alfred w Traviacie Giuseppe Verdiego, Rodolfo w Cyganerii Giacomo Pucciniego, Princ w Rusałce Antonína Dvořáka, Tamino w Czarodziejskim Flecie Wolfganga Amadeusa Mozarta, Barinkay w Baronie Cygańskim oraz Alfred w Zemście nietoperza Johannesa Straussa. Wykonuje także licznie dzieła oratoryjne, m.in. Messa da Requiem Giuseppe Verdiego, IX Symfonię Ludwiga van Beethovena oraz Requiem Wolfganga Amadeusa Mozarta.
W marcu 2008 roku Tadeusz Szlenkier wziął udział w koncertowym wykonaniu opery Luigi Cherubiniego Lodoïska w ramach XII Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena w Warszawie. Nagranie koncertu otrzymało nominację do Nagrody Muzycznej „Fryderyk”.
Latem 2008 roku Artysta zaśpiewał partię Pasterza w Królu Rogerze Karola Szymanowskiego podczas Bard Summer Festival w Annandale on Hudson. Było to pierwsze sceniczne wystawienie tej opery w Stanach Zjednoczonych. W 2010 roku reprezentował Polskę na koncertach organizowanych w ramach targów EXPO w Szanghaju.
W maju 2012 roku Tadeusz Szlenkier wystąpił jako Idomeneo w operze Mozarta w Teatro Municipal w Limie (Peru). Dwukrotnie śpiewał podczas festiwalu Musica em Trancoso w Brazylii.