telefon:
506 625 430
czynna
7.01 – 10–14, 15–19, 8.01 - 11:30–15:30, 17–18, 9.01 - 9:30–13:30, 17–18
tel/fax:
od poniedziałku do piątku w godzinach 9 - 16, tel. 504 856 500, 12 619 87 22
e-mail:
MUSICA-ARS AMANDA
powiększ
wykonawcy:
Portrety kompozytorów - GERSHWIN
Orkiestra Filharmonii Krakowskiej
Sebastian Perłowski – dyrygent
Joanna Trafas – sopran
Krzysztof Cyran - słowo
repertuar:
George Gershwin
– Promenada (Walking the dog)
– Piosenki:
Lady be good
I've got rhytm
The man I love
Summertime
– Somebody loves me
– Amerykanin w Paryżu
– Marsz Strike Up the Band
– Suita z filmu Funny Face
– 3 Preludia
George Gershwin jest uznawany za pierwszego poważnego amerykańskiego kompozytora. I nie chodzi tu tylko o to, że urodził się i wychował w Stanach Zjednoczonych, ale że jego muzyka, czerpiąca pełnymi garściami z dźwięków rozbrzmiewających na ulicach, w kawiarniach i teatrach, jest na wskroś amerykańska.
Gershwin był Amerykaninem jakich pełen był Nowy Jork na początku XX wieku. Urodził się jako Jacob Bruskin Gershowitz, drugi syn pary żydowskich imigrantów z Rosji. Wychował się w żydowskiej dzielnicy teatralnej i był typowym „dzieckiem ulicy”, spędzającym większość czasu na wałęsaniu się po okolicy, jeżdżeniu na wrotkach i rozrabianiu z bandą kolegów. Muzyka pojawiła się w jego życiu, kiedy rodzice, z myślą o najstarszym synu, kupili pianino. Ku ich zaskoczeniu jednak, to nie Ira, a 10-letni George spędzał przy instrumencie najwięcej czasu. Wkrótce w domu pojawili się nauczyciele fortepianu, a z okien Gershiwnów płynęły dźwięki muzyki Chopina, Debussy’ego, a nawet awangardowego Schönberga. Muzyka stała się całym życiem dla George’a, który w wieku 15 lat postanowił rzucić szkołę i zarabiać dzięki swojej pasji na życie. Zatrudnił się jako song plugger, czyli demonstrator piosenek, w słynnej dzielnicy wydawców muzycznych, Tin Pan Alley. To tutaj odkrył urok jazzu i muzyki rozrywkowej i zaczął stawiać pierwsze kroki jako kompozytor. Wkrótce okazało się, że pisanie piosenek przychodzi mu z niewiarygodną wprost łatwością, a jego kolejne numery stawały się hitami. Z Tin Pan Alley już tylko krok dzielił Gershwina od Broadway’u. Drogę do teatralno-musicalowego świata utorowała młodemu kompozytorowi w 1919 roku piosenka Swanee, którą do swojego broadwayowskiego show włączył słynny aktor Al Jonson. Tak zaczęła się szalona kariera Georga Gershwina jako kompozytora piosenek i musicali. Takie utwory jak Lady be good, I've got rhytm czy The man I love podśpiewywało pół Ameryki, a wiele z jego piosenek stało się wkrótce standardami muzyki jazzowej.
Gershwin jednak cały czas marzył o czymś więcej niż sława i bogactwo. Chciał być poważnym kompozytorem, który na stałe zapisze się na kartach światowej historii muzyki. Równolegle więc z muzyką rozrywkową zaczął tworzyć kompozycje przeznaczone do słuchania w skupieniu sali koncertowej. Pierwszym wielkim sukcesem stała się słynna dziś Błękitna Rapsodia. Prawykonanie utworu odbyło się 12 lutego 1924 roku podczas koncertu prezentującego nową, eksperymentalną muzykę amerykańską. Jazzowo-klasyczna kompozycja zachwyciła publiczność i wywołała burzę wśród krytyków – od odsądzania kompozytora od czci i wiary po przypisywanie mu iskry geniuszu.
Gershwin przez całe życie balansował między klasyką a muzyką rozrywkową. W jego poważnych utworach pobrzmiewają popularne melodie taneczne, jazz i blues, w piosenkach natomiast usłyszeć można nieraz ambitne harmonie i skomplikowane linie melodyczne rodem z Debussy’ego czy Ravela. Do jego największych osiągnięć zaliczyć należy operę Porgy and Bess, Koncert fortepianowy F-dur, Trzy Preludia na fortepian czy poemat symfoniczny Amerykanin w Paryżu. Wszystkie te kompozycje łamią konwencje, tworząc doskonałą fuzję muzyki poważnej i jazzu.
Barbara Kalicińska
Sebastian PERŁOWSKI – ukończył z wyróżnieniem wydziały Dyrygentury Symfoniczno-Operowej w klasie prof. Jana Wincentego Hawela oraz Kompozycji w klasie adt. Dariusza Janusa w Instytucie Jazzu w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Swoje umiejętności doskonalił w Jarvie Academy oraz pod okiem takich mistrzów jak: Jorma Panula, Jin Wang, Adrian Gnam czy Yuri Simonov. Jest laureatem międzynarodowych konkursów dyrygenckich w Atlancie, Cordobie, Lizbonie, Bukareszcie i Hong Kongu oraz zdobywcą II nagrody na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. Krzysztofa Komedy.
Został również nominowany do nagrody krytyków muzycznych i publiczności "Najlepszy Dyrygent Opery Krakowskiej ostatnich pięciu lat" oraz do jednej z najbardziej prestiżowych nagród - Nestle Salzburg Festival Conducting Award.
Współpracował z wieloma orkiestrami w Polsce i na świecie takimi jak NOSPR, Orkiestra Akademii Beethovenowskiej, The Hong Kong Chinese Orchestra czy The George Enescu Philharmonic Orchestra Bucharest oraz z światowej klasy solistami takimi jak Julius Berger, Jose Cura. Stale współpracuje z Operą Krakowską oraz Orqesta Metropolitana de Lizboa. Jest wykładowcą kompozycji na Akademii Muzycznej w Katowicach.oraz zastępcą Dyrektora Artystycznego Teatru Wielkiego w Poznaniu. Koncertuje w kraju i zagranicą prowadząc koncerty symfoniczne klasyczne, jazzowe i musicale. Na swoim koncie ma nagrania dla wytwórni ECM, DUX i Kameny.
Joanna TRAFAS – sopranistka, krakowianka, absolwentka Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Krakowie w klasie I. Jasińskiej-Buszewicz (2008 - dyplom z wyróżnieniem) oraz Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (magisterium w 2006). Na scenie debiutowała jeszcze w trakcie studiów głównymi rolami w musicalach „My Fair Lady” (Teatr Muzyczny Capitol we Wrocławiu) i „West Side Story” (Teatr Rozrywki w Chorzowie). Jako gościnna solistka Opery i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku i Gliwickiego Teatru Muzycznego kreowała wiodące role w przedstawieniach operetkowych i musicalowych (m.in. „Upiór w Operze” „Noc w Wenecji” „Anna Karenina”) występowała także w krakowskim Teatrem Łaźnia Nowa.
Od kilku lat ściśle współpracuje z Filharmonią Krakowską (koncerty kameralne, Koncerty Uniwersyteckie, cykl Musica Ars Amanda, Koncerty dla Dzieci, „Parsifal” Wagnera, a także jako prelegent w Dziale Edukacji ). Elastyczna technika wokalna i zainteresowanie muzykologiczne spowodowały, że śpiewa muzykę różnych epok i stylów, występuje m.in. w recitalach z pianistką Emilią Bernacką, z zespołem muzyki dawnej Floripari – Muzycy Wawelscy, Tatrzańską Orkiestrą Klimatyczną, organistą Cyprianem Jagiełło, harfistką Malwiną Lipiec oraz w ramach projektu Cinema Paradiso z Aleksandrem Brzezińskim.
Uczestniczka licznych kursów i festiwali muzycznych w Polsce i Europie a także Programu Rozwoju Młodych Talentów przy Teatrze Wielkim Operze Narodowej. Jest laureatką konkursów wokalnych, w tym dwukrotnie – Konkursu Wykonawstwa Muzyki Operetkowej i Musicalowej im. Iwony Borowickiej (2004 i 2010), a także Stypendium Twórczego Miasta Krakowa na rok 2007. Nagrywa muzykę filmową i teatralną kompozytorów krakowskich (A. Brzezińskiego, A. Konarskiego i M. Chyrzyńskiego). Śpiewa w kraju i za granicą (m.in. Francja, Szwajcaria, Włochy, Belgia, Holandia, Wielka Brytania, Rosja, Ukraina), z upodobaniem wykonując bardzo zróżnicowany repertuar, od średniowiecznych pieśni po musical.
Wersja do druku
© Filharmonia Krakowska 2010