KRAKOWSKA JESIEŃ MUZYCZNA

KRAKOWSKA JESIEŃ MUZYCZNA

Festiwal organizowany przez Stowarzyszenie Artystyczne „Porta Musicae” i Filharmonią Krakowską ma na celu zapełnić i zrównoważyć obraz festiwali muzyki klasycznej w Krakowie. Obecnie w panoramie kulturalnej miasta brak krótkiej, imprezy muzycznej, która łączyłaby atrakcyjny, klasyczny repertuar z promocją muzyki współczesnej.
Zamierzeniem organizatorów Krakowskiej Jesieni Muzycznej jest zainteresowanie nowych grup odbiorców muzyką klasyczną. Program festiwalu zakłada prezentację dzieł kompozytorów polskich i zagranicznych w tym trzy prawykonania światowe utworów najnowszych napisanych specjalnie dla zaproszonych artystów.

CRACOW DUO
Jak pisze o nich magazyn The Strad, „Kalinowski i Szlezer, przyjaciele z czasów dzieciństwa, dysponują wyjątkowo naturalnym darem wzajemnego porozumienia, a ich grę cechuje zwracająca uwagę jakość wykonania, która nadaje życie muzyce”.
Oficjalną nazwę – Cracow Duo – zespół przyjął w roku 2003. Artystów połączyła edukacja w Krakowie i Paryżu. Wspólną pracę rozpoczęli w 2001 roku od Sonaty g-moll op. 65 Fryderyka Chopina. Muzycy występowali na wielu estradach koncertowych Europy. Ważnym i niezwykle ciekawym doświadczeniem w działalności Cracow Duo było tournée po Bliskim Wschodzie (2006). Wspólna fascynacja muzyką polską powoduje, że artyści od początku działalności aktywnie włączają się w nurt promocji kultury polskiej w kraju i zagranicą, prezentując publiczności dzieła na wiolonczelę z fortepianem m.in.: Aleksandra Tansmana, Zygmunta Stojowskiego, Ludomira Różyckiego, Tadeusza Majerskiego oraz szereg utworów współczesnych, pisanych specjalnie dla nich przez kompozytorów polskich i zagranicznych. Podobne rozumienie muzyki i wspólna wizja sztuki w połączeniu z doskonałym warsztatem instrumentalnym i dużym doświadczeniem koncertowym pozwala im na tworzenie interpretacji emocjonalnych, szczerych i żywiołowych.
Dodatkowe informacje: www.cracowduo.com

Fryderyk Chopin – Sonata g-moll op. 65
Sonata g-moll op. 65 jest jednym z ostatnich dzieł Fryderyka Chopina. Jej prawykonanie miało miejsce w lutym 1848 roku  w sali Pleyela, a przy fortepianie zasiadał sam kompozytor. Wydarzenie to poprzedzone było ogromnym wysiłkiem twórczym, gdyż o pierwszych szkicach Sonaty wspomina Chopin już w 1845 roku. Zbudowana jest według podobnej konstrukcji, co poprzednie sonaty, jednak z pewną wyraźnie zauważalną antynomią. Z jednej strony widać w niej tendencję do kondensacji napięć poprzez chromatykę i kumulowanie napięcia harmonicznego, z drugiej zaś strony uderza nieodgadniona w swej istocie wczesnoromantyczna prostota. Pierwsza część cyklu to typowa forma sonatowa, w której widoczny jest równorzędny dialog między partią wiolonczeli, a partią fortepianu. Druga część to scherzo, które przywołuje swym rysunkiem rytmicznym wirującego mazurka, a środkowy fragment cantabile przypomina walc. W części trzeciej, zaledwie 27-taktowym Largo, widzimy pokrewieństwo z tematem ze środkowej części Marsza żałobnego z Sonaty b-moll op. 35. Finał w formie ronda, pulsuje rytmem tarantelli. Wszystkie cztery części cyklu łączy wspólny motyw melodyczny zapewniający wewnętrzną spójność Sonaty.

Aleksander Tansman – Sonata nr 2 na fortepian i wiolonczelę
Aleksander Tansman to jeden z najbardziej niedocenianych przez swoich rodaków kompozytorów polskich. Brak zainteresowania jego twórczością w kraju spowodował emigrację kompozytora do Francji w 1919 roku. Dzięki tej decyzji otworzyły się przed nim nowe horyzonty. Sonata nr 2 na wiolonczelę i fortepian powstała w 1930 roku, czyli w momencie największego przyspieszenia kariery Tansmana, a skomponowana została zaraz po powrocie z tournée po Stanach Zjednoczonych, którego owocem była również słynna Sonatina Transatlantycka. Utwór składa się z trzech części (Allegro moderato, Largo, Allegretto grazioso), utrzymany jest w stylu neoklasycznym i zadedykowany został jednemu z najwybitniejszych wiolonczelistów owych czasów, Maurice’owi Meréchalowi. Już kilka tygodni po rozpoczęciu pracy nad utworem w Salle Gaveau odbyło się jego prawykonanie. Rozgłos dzieło zawdzięcza wykonaniom Grigorija Piatigorskiego. Do polskich sal koncertowych wprowadzili je Kazimierz Wiłkomirski z Elżbietą Sobkowicz.

Anna Zawadzka-Gołosz – Esej o ziemi i o niebie*
Esej o ziemi i o niebie na wiolonczelę i fortepian został napisany dla dwóch znakomitych krakowskich muzyków – Jana Kalinowskiego i Marka Szlezera. Wybór artystów Cracow Duo nie był przypadkowy, gdyż kompozytorka uwzględniła w swoim najnowszym dziele znakomitą technikę, wyobraźnię artystyczną i otwartość na nową estetykę i nowe techniki kompozytorskie instrumentalistów. Utwór zamknięty jest w formie dwóch esejów. Od paru lat w centrum kompozytorskich poszukiwań Anny Zawadzkiej-Gołosz znajdują się trudne idee, które zawarła i w tym utworze, takie jak „melodie faktur”, „melodie rezonansowe”, czy niekonwencjonalne techniki gry fortepianowej jak „quasi pizzicato”, szumowe potraktowanie klawiatury, a dla wiolonczeli – „rezonansowe akordy”, czy np. gestykulacje melodyczne w motywach „alla Doppler”.

Wojciech Widłak – Wszystkie złości moje
Wszystkie złości moje na wiolonczelę i fortepian to utwór kompozytora bardzo mocno związanego z Krakowem. Napisany został na przełomie 2012/2013 dla muzyków Cracow Duo dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu „Kolekcje”-priorytet „Zamówienia kompozytorskie 2012-13” realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca. Już sam tytuł utworu jest bardzo sugestywny, w sposób jasny i klarowny ewokuje u odbiorcy pewien nastrój. Od pierwszych taktów słychać zainteresowania kompozytora sonorystyką oraz wieloplanowością, zwłaszcza we fragmentach w dynamice piano. Myśl przewodnia utworu przedstawiona jest w dużej mierze poprzez kontrastowość poszczególnych fraz, które pogłębiają wrażenie nieprzewidywalności dzieła.

Anna Gluc